2024’te Fortune 500 şirketlerinin satış geliri yüzde 35,6 yükseldi

Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin sıralandığı Fortune 500 Türkiye 2024 araştırması, dikkat çeken sonuçlar ortaya koydu. Fortune 500 Türkiye şirketlerinin 2024 yılı net satışları bir önceki yıla göre yüzde 35.6 artarak 17 trilyon 390 milyar TL’ye yükseldi. Şirketlerin net kârı yaklaşık yüzde 55 oranında düşerken, sağladıkları istihdam arttı.

Fortune Türkiye ve CRIF Türkiye işbirliği ile 2008 yılından bu yana aralıksız gerçekleştirilen “Fortune 500 Türkiye 2024” araştırması, dikkat çeken sonuçlar ortaya koydu. Fortune 500 Türkiye araştırması, sıralamada yer alan şirketlerin 2024 yılındaki ekonomik zorluklara rağmen büyüme ve istihdam odaklı stratejilerini sürdürdüklerini ortaya koydu. Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde yer alan şirketlerin toplam net satışları, bir önceki yıla göre yüzde 35.6 artarak 17 trilyon 390 milyar TL’ye yükseldi. Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde yer alan şirketlerin, Türkiye’nin GSYİH’ı içindeki payı yüzde 40.1 oldu.

Son yıllarda uygulanan enflasyon muhasebesinin bilanço türlerinde farklılaşması nedeniyle listenin tamamı üzerinden reel artış anlamında net bir analizi mümkün olamadığı için Fortune 500 Türkiye 2024 araştırmasının ortaya koyduğu sonuçları farklılaştırarak değerlendirmeye ihtiyaç var. Bu noktada araştırma sonuçları, finansal tablolarını UFRS uyarınca hazırlayan ve fonksiyonel para birimi TL olan şirketlerin toplam net satışları reel olarak yüzde 3.0 oranında arttığını ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, finansal tablolarını UFRS uyarınca hazırlamamış olan şirketler ile finansal tablolarını UFRS uyarınca hazırlamış ancak fonksiyonel para birimi TL dışında farklı bir para birimi olan şirketlerin ise toplam net satışları nominal olarak yüzde 44.7 artarken, ÜFE dikkate alındığında reel olarak yüzde 12.6 oranında arttı.

Fortune 500 Türkiye Listesi, Türkiye’nin en büyük 500 şirketini, net satışlarına göre sıralıyor. Araştırma kapsamında ayrıca şirketler; ihracat, faiz ve vergi öncesi kâr/zarar, aktif toplamı, özkaynaklarına göre de sıralanıyor. Sektörel ve iller dağılımının yanı sıra borsa şirketlerinin finansal performanslarının da ayrıntılı yer aldığı Fortune 500 Türkiye 2024 sıralaması, farklı kriterlere göre oluşturulan çeşitli alt listeler de yer alıyor.

Net Satışlar Toplamı (Milyon TL)

EPİAŞ zirvedeki yerini korudu

Bu yıl 18’incisi açıklanan, finansal kurumlar ve holdingler dışındaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye 2024 sıralamasında zirvedeki ilk üç değişmedi. Enerji Piyasaları İşletme, 864.8 milyar TL net satış geliriyle bu yılda listeye ilk sırada girerken, Tüpraş (Türkiye Petrol Rafineleri), 810.4 milyar TL satış geliriyle ikinci, 745.4 milyar TL net satış geliriyle THY (Türk Hava Yolları) üçüncü sıradaki yerini korudu. Yaklaşık 595 milyar TL net satış geliriyle Ford Otomotiv Sanayi, Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde dördüncülüğe yükseldi. 519.6 milyar TL’lik net satış geliriyle BİM, bir önceki listeye kıyasla iki basamak tırmanarak Fortune 500 Türkiye 2024 listesine beşinci sıradan girdi. 2024 yılı net satış geliri 458.2 milyar TL olan Petrol Ofisi altıncı sırada listede yer alırken, 428.5 milyar TL net satış geliri ile Arçelik iki basamak tırmanarak Fortune 500 Türkiye 2024 sıralamasında yedinci sıradan girdi. Geçen yılki listede dördüncü sırada yer alan Ahlatçı Kuyumculuk, 372.1 milyar TL net satış geliri ile dört sıra gerileyerek Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde sekizinci sıradan girdi. Opet 365.8 milyar TL net satış geliri ile dokuzuncu, Shell &Turcas ise 332.4 milyar TL net satış geliri ile Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde 10’ncu sıradaki yerini korudu. Fortune 500 Türkiye 2024 sıralamasında yer alan ilk 10 şirket 5 trilyon 492 milyar TL net satış geliri ile toplam satışların yüzde 31.6’sını gerçekleştirdi.

İlk 10 şirket

10 milyar TL’nin üzerinde net satış geliri olan şirket sayısı 314’e çıktı

Fortune 500 Türkiye-2023 listesinde 218 olan 10 milyar TL’nin üzerinde net satış gelirine sahip şirket sayısı, Fortune 500 Türkiye-2024 listesinde, 96 artarak 314’e çıktı. 2023 listesinde 85 olan net satış gelirleri 25 milyar TL’nin üzerindeki şirket sayısı 33 adet artarak 2024 yılında 118’e çıktı. Fortune 500 Türkiye Araştırması’nın açıklandığı 2008 yılından itibaren bakıldığında listeye giriş çıtasının her yıl yükseldiği görülüyor. Fortune 500 Türkiye 2024 listesi net satış geliri alt cirosu yüzde 41,2 artarak 5 milyar TL’nin üzerine çıktı. 500’üncü, yani en son sırada yer alan şirketin net satışları 5.1 milyar TL oldu.

10 milyar sınırını aşan şirket sayısı

25 milyar sınırını aşan şirket sayısı

İhracat dolar bazında yüzde 2.7 arttı

CRIF Türkiye’nin 18 yıldır büyük bir titizlikle hazırladığı Fortune 500 Türkiye Araştırması’nda şirketlerin toplam ihracatı; 2024 yılında bir önceki yıla göre TL bazında yüzde 41,8 artarak 4 trilyon 421 milyar TL oldu. İhracat dolar bazında ise bir önceki yıla göre yüzde 2.7 oranında sınırlı artışla 134.8 milyar dolara çıktı. Fortune 500 Türkiye 2024 sıralamasında yer alan şirketlerin, 376’sı ihracat yapıyor. Fortune 500 Türkiye 2024 sıralamasında yer alan şirketlerin net satışlarının yüzde 74,6’sı iç satışlardan oluşurken, ihracatın payı yüzde 25.4 oldu. THY yıllar önce çıktığı Fortune 500 Türkiye ihracat listesi zirvesini geçen yılda kimseye bırakmadı. Ford Otomotiv en fazla ihracat gerçekleştiren 2’inci şirket olurken, Fortune 500 Türkiye sıralamasında Arçelik 3’üncü, TÜPRAŞ 4’üncü ve Anadolu Efes 5’inci oldu.

Türkiye İhracatçı Birlikleri (TİM) ve Hizmet İhracatçıları Birliği tarafından açıklanan ihracat verilerine göre, 262 milyar dolar mal, 115 milyar dolar hizmet olmak üzere Türkiye’nin toplam ihracatı 2024 yılında 377 milyar dolar oldu. Bu da Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 35.8’inin Fortune 500 Türkiye şirketleri tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koyuyor.

İHRACAT (MİLYON TL)

Kârlar düştü, istihdam arttı

Fortune 500 Türkiye 2024 listesinde yer alan şirketler, kârlarındaki düşüşe rağmen istihdamda artış kaydetti. Listedeki şirketlerin toplam net kârı, 2023 yılına kıyasla yüzde 54,9 oranında azalarak 435,7 milyar liraya geriledi. Bu düşüşte finansman maliyetleri, kur farkı giderleri ve enflasyon muhasebesi gibi etkenlerin belirleyici olduğu görülüyor. Fortune 500 Türkiye 2024 şirketlerinden 351’i kâr açıklarken, 149’u zarar açıkladı.

Kâr düşüşüne rağmen şirketler, çalışan sayılarını artırarak ekonomik belirsizliklere karşı istihdamı koruma yönündeki eğilimlerini sürdürdü. Fortune 500 Türkiye araştırmasına göre, listede yer alan şirketlerin istihdam sağladığı kişi sayısı 2024 yılında yüzde 7.8 artarak 1 milyon 500 bin seviyesine ulaştı.  Fortune 500 Türkiye listesinde BİM, 95 bin 630 çalışanı ile istihdamda ilk sırada yer aldı. Türk Hava Yolları 63 bin 455 çalışanıyla ikinci sırada yer alırken, 53 bin 328 çalışanı ile Migros, Fortune 500 Türkiye listesinde en fazla istihdam sağlayan üçüncü şirket oldu.

Fortune 500 Türkiye Borsa şirketleri sayısında rekor

Fortune Türkiye ve CRIF Türkiye işbirliğiyle 2008 yılından bu yana aralıksız gerçekleştirilen “Fortune 500 Türkiye 2024” araştırmasında borsa verileri bir diğer önemli başlık olarak öne çıkıyor. Türkiye’de son dönemde halka arzlarda yaşanan artış ve enflasyon muhasebesi uygulamasının bilançolar üzerindeki etkileri, sermaye piyasalarındaki dönüşümün altını çizerken; bu gelişmeler, Borsa İstanbul’da işlem gören şirket sayısına da yansıdı. 2008 yılından bu yana yayımlanan Fortune 500 Türkiye listesinde, Borsa İstanbul’da işlem gören şirket sayısı 2024 itibarıyla 149’a ulaşarak tarihi bir rekor kırdı.