Kolorektal Kanser: Türkiye ve Dünya’da Yaygın Bir Sorun
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, kolorektal kanser dünyada ve Türkiye’de yaygın görülen kanser türleri arasında yer alıyor. Dünya genelinde her yıl 1,9 milyon yeni kolorektal kanser vakası ve 900 binden fazla bu kansere bağlı ölüm vakası tespit ediliyor. Hastalığın görülme sıklığı Avrupa, Kuzey Amerika, Rusya, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi bölgelerde, Asya ve Afrika’ya kıyasla daha yüksek seyrediyor. Bu coğrafi farklılığın temelinde beslenme alışkanlıkları, çevresel faktörler ve genetik yatkınlık gibi etmenler bulunuyor.
Kolorektal Kanser Risk Faktörleri ve Erken Teşhis
Kolorektal kanser vakalarının yüzde 85’i 50 yaş ve üzerinde tespit ediliyor. Bu kanser türü 40 yaş altında nadir görülürken, 40-50 yaş aralığından itibaren vakalarda artış gözlemleniyor. Türkiye’de ise kalın bağırsak kanseri her iki cinsiyette de en sık görülen kanser türleri arasında üçüncü sırada yer alıyor. Bu nedenle, erken teşhis için tarama programlarının önemi büyük. Ülkemizde 50-70 yaş arasındaki bireylere 2 yılda bir ücretsiz olarak gaitada gizli kan taraması yapılmakta ve 10 yılda bir kolonoskopi önerilmektedir. Pozitif sonuç alan bireyler ileri tetkik için yönlendirilmektedir.
Kolorektal Kanseri Önleme Yolları
Kolorektal kanseri önlemek için sağlıklı yaşam tarzı önemli bir rol oynamaktadır. Risk faktörleri arasında aşırı kilo, fiziksel aktivite eksikliği, kırmızı ve işlenmiş et tüketimi, tütün ve alkol kullanımı bulunmaktadır. Ayrıca ailede kalın bağırsak polipleri veya kolorektal kanser öyküsü, inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi faktörler de riski artırmaktadır. Sağlıklı kilo, dengeli beslenme, posa içeriği yüksek besinlerin tüketimi, fiziksel aktivite, sigara ve alkol tüketiminin sınırlandırılması kolorektal kanser riskini azaltmada önemli adımlardır.
Bu önlemler, kolorektal kanserin erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca düzenli tarama programları da hastalığın önceden teşhis edilmesine ve tedavi edilmesine yardımcı olmaktadır.
